Uzmanlara nazaran otizmli çocuk sayısı gün geçtikçe artmaya devam ederken, otizmde erken teşhis ve erken eğitim epey kıymet kazanıyor. Pandemi periyodunda eğitim alamayan çocukların eğitimlerinden geri kalmaları ise eğitime olan gereksinimi biraz daha arttırdı. Genelde davranış bozukluğu ve irtibat problemleriyle tanılanan otizmli çocuklar, aileleriyle ve etrafındaki beşerlerle iletiş kurmada zorlanıyor. Her yıl daha fazla sıkılıkla görülen otizm için uzmanlar erken teşhisin kıymetine dikkat çekiyor. Uzmanlara nazaran otizmli çocuk sayısı gün geçtikçe artmaya devam ederken, otizmde erken teşhis ve erken eğitim hayli ehemmiyet kazanıyor. Pandemi devrinde aksayan eğitimler otizimli çocukların eğitime olan gereksinimini ise biraz daha artırıyor.
“GÖZLEMLERLE ANLAŞILIYOR”
Birkan, “Otizm her yıl artıyor. Bundan 10-15 yıl evvel 3-5 bin çocukta bir görüyorduk. Fakat bugün yaklaşık olarak 54 çocuktan birinde görüyoruz. Çok süratli yaygınlaşıyor. Buna neyin neden olduğunu bilmiyoruz. Zati bilseydik tedbir alabilirdik. Tedbir almadığımız için otizmli çocuklar doğmaya devam ediyor. Bugün otizmin tedavisinde bildiğimiz en tesirli yol eğitim. Otizm, gözleme dayalı anlaşılabiliyor. Çocuğun davranışlarına bakarak teşhis koyabiliyorsunuz. Bir kan analizi ve testle anlayamıyorsunuz. Çocuğu gözlemleyebilmeniz lazım, bir kitap var, tüm dünya bu kitaptaki teşhis kriterlerini baz alır. Bu teşhis kriterleri otizmde iki kümeye ayrılıyor. Toplumsal bağlantıda yetersizlik, yani ismine seslendiğinizde bakmıyorsa, sizinle bir bağ kurma eforu yoksa, bağlantı kurma uğraşı yoksa, konuşması geciktiyse, akranlarına ilgi göstermiyorsa, objelere yeteri kadar ilgi göstermiyorsa, etrafında olup biten olaylarla ilgilenmiyor, kendi iç dünyasında kalıyorsa, kendi bildiğince davranıyorsa bunun dışında ilgi alanları sınırlıysa, takıntılı davranışları varsa otizmden kuşku ediyoruz. Yani otizmi, ilgi alanları hudutlu ve davranış sorunu diye ikiye ayırıyoruz. Şayet bu özellikler varsa kesinlikle bir çocuk nöroloğuna yahut çocuk psikiyatrına başvurmak gerekiyor.” dedi.
Otizm sayısının her geçen gün arttığına dikkat çeken Birkan, “Bundan 10-15 yıl evvel 3-5 bin çocukta bir görüyorduk ancak bugün yaklaşık olarak 54 çocuktan birinde görüyoruz. Çok süratli yaygınlaşıyor lakin buna neyin neden olduğunu bilmiyoruz. Zati bilseydik tedbir alabilirdik. Tedbir almadığımız için otizmli çocuklar doğmaya devam ediyor. Bugün otizmin tedavisinde bildiğimiz en tesirli sistem eğitim, bu eğitim biraz farklı tedavi usulü olarak ele alınabilir. Pekala, biz bu eğitimi yeteri kadar verebiliyor muyuz? Maalesef çeşitli sebeplerden ötürü otizmli çocuklara hak ettikleri nitelikli eğitimi veremiyoruz. Zira üniversitelerde yeteri kadar eğitim verebilecek nitelikte öğretim üyesi yok, açılan kısımlarda öğretim üyesi var. Bizim bu hususta daha çok öğretim üyesi yetiştirmemiz lazım. Neden öğretim üyesi yetiştirmemiz gerekecek, zira bu eğitimler özel eğitim öğretmenleri aracılığıyla yapıyoruz.” tabirlerini kullandı.
“PANDEMİDE EĞİTİM GERİLEDİ”
Gerekli eğitimle otizmli bireylerin topluma kazandırılabileceğini belirten Bünyamin Birkan, “Otizmli çocuklarda 0-8 yaş çok kıymetli, şayet bu yaş aralığında nitelikli eğitimi verebilirsek, bu çocuklar başka akranları üzere tıpkı okullara gidebiliyorlar. İleride bir hekim, bir mühendis olabiliyor. Yani yüzde 50’si bir meslek sahibi olup hayatını bizler üzere yaşayabiliyorlar. Başka yüzde50’si ise iyi ve nitelikli özel eğitimle toplumun içinde yer alabiliyor. Hasebiyle erken yaşta tanılama, gerçek eğitim verme ileriki yaşlarda onları topluma kazandırmada çok yardımcı olacaktır. O nedenle nitelikli eğitim konusunda bizim almamız gereken çok yolumuz var. Devlet her çocuğa hafta da 2 saat özel eğitimini karşılıyor. Daha evvel bu bu türlü değildi. Yalnızca emekli sandığına tabi çocuklar yararlanabiliyordu. Fakat artık her çocuk haftada 2 seans takviye alabiliyor. Lakin bu çocukların gereksinim duydukları ders saati 40 saat olmalıdır. Artık 40 nerde 2 saat nerede. Hak etmiş oldukları bu nitelikli eğitimi maalesef istenilen yoğunlukta veremiyoruz. Doğal ki bir iyileşme ve gelişme var, hem okul hem de işçi manasında ancak erken yaşlarda gerekli eğitimi almak çok kıymetli.” halinde konuştu.
Pandemi devrinde eğitim alamayan çocukların eğitimlerinden geri kaldıklarına dikkat çeken Birkan, “Pandemi periyodunda birçok aile doktora gidemedi. Çocuklar teşhis alamadı. Teşhis alamayan çocuklar vaktinde eğitime başlayamadı. Bunun ileride sonuçlarını göreceğiz. Teşhis almış, eğitim hizmetine kavuşmuş çocukların ise bu eğitimleri yarım kaldı. Konutta kazanmış oldukları birçok marifetlerini unuttular ve çocuklar toplumsal hayattan uzak kaldı. Aslında bu çocuklar toplumsal alanda maharet sıkıntıları olan çocuklar, bu manada onların toplumsal hayata dahil olmalarını engelleyen bir sorun ortaya çıktı. Umarım bunu kısa müddette telafi ederiz.” diye konuştu.
Ensonhaber
