Geçmiş yıllardan kalan düğümlerin çözümleneceğine dair umutlarla başlanan 2020 yılında, küresel çapta ekonomi ve siyasi ajandayı yeniden şekillendiren koronavirüs salgınının ortaya çıkması ile merkez bankaları ve hükumetler arka arkaya eşi görülmemiş teşvikleri açıkladı.

İlk çeyrekte toplam 225 baz puanlık faiz indirimine giden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), koronavirüs tedbirlerini açıkladı, zorunlu karşılık oranları ve nema ödemelerini kredi büyümesi oranlarıyla ilişkilendirdi.

ABD İLE ÇİN ARASINDAKİ TİCARİ ANLAŞMAZLIĞI YILIN İLK YARISINA DAMGASINI VURDU

ABD ile Çin arasında iki yıl boyunca uzlaşma ile restleşme arasında giden ticaret müzakerelerinin ilk fazının imzalanması ve Birleşik Krallık’ın 47 yılın ardından AB üyeliğinden ayrılması, yılın ilk ayında 2019’dan devralınan belirsizlikleri büyük ölçüde ortadan kaldırdı.

MERKEZ BANKALARI DEVREYE GİRDİ

Merkez bankaları 2008 finansal ekonomik kriz dönemindeki genişlemeci politikalara yeniden dönmek zorunda kaldı. Bu kapsamda, Çin Merkez Bankası (PBoC) şubat ayında piyasaya likidite enjeksiyonları ve faiz indirimleri ile destek verdi.

TÜRKİYE’DE BİRİNCİ ÇEYREKTE PİYASALAR

Türkiye’de ise ihracat ve sanayi üretiminde rekorla başlanan 2020 yılında, ilk koronavirüs vakasının 10 Mart’ta görülmesinin ardından birçok tedbir hayata geçirildi. Ocak ve şubat aylarında toplam 125 baz puanlık faiz indirimine giden TCMB, martta plansız toplanarak politika faizini 100 baz puan daha azaltarak yüzde 9,75’e çekti. Salgının olası olumsuz etkilerinin sınırlandırmak amacıyla koronavirüs tedbirlerini de açıklayan TCMB, bu süreçte zorunlu karşılık oranları ve nema ödemelerini kredi büyümesi oranlarıyla ilişkilendirdi.

YILIN İLK ÇEYREĞİNDE FİNANSAL PİYASALARDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER ŞÖYLE:

9 OCAK:

– Dünya Bankası, küresel ekonomik büyüme beklentisini 2020 için yüzde 2,7’den yüzde 2,5’e, 2021 için yüzde 2,8’den yüzde 2,6’ya çekti. Banka, 2020 büyüme beklentisini Çin için yüzde 6,1’den yüzde 5,9’a, Euro Bölgesi için yüzde 1,4’ten yüzde 1’e ve ABD için yüzde 1,7’den yüzde 1,8’e revize ederken, Türkiye için yüzde 3’te bıraktı.

– İngiltere’nin AB’den ayrılmasını düzenleyen Brexit yasa tasarısı parlamentoda kabul edildi.

13 OCAK:

– Cari işlemler hesabı kasımda 518 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 2 milyar 725 milyon dolar oldu.

– BDDK, kredi kartlarında taksitlendirme sürelerini havayolları, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt dışına ilişkin harcamalarda 6 aydan 3 aya düşürdü.

15 OCAK:

– ABD ile Çin birinci faz ticaret anlaşmasını imzaladı.

– ABD ekonomisi 2019’da yüzde 0,6 ile son 6 yılın en zayıf büyümesini kaydetti.

16 OCAK:

– TCMB, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını (politika faizi) 75 baz puan düşürerek yüzde 12’den yüzde 11,25’e çekti.

– ABD Başkanı Donald Trump’ın azline yönelik yargı süreci Senatoda başladı.

17 OCAK:

– Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) endeks vadeli işlem sözleşmeleri için akşam seansları başladı.

18 OCAK:

– TCMB, Türk lirası zorunlu karşılıkların standart altın cinsinden tesis edilebilmesi imkanı azami oranını yüzde 30’dan yüzde 20’ye indirdi.

20 OCAK:

– IMF, küresel ekonomik büyüme beklentisini 2020 için 3,4’ten 3,3’e, 2021 için yüzde 3,6’dan yüzde 3,4’e düşürdü. Fon, 2020 büyüme beklentisini Euro Bölgesi için yüzde 1,4’ten yüzde 1,3’e, ABD için yüzde 2,1’den yüzde 2’ye ve Çin için yüzde 5,8’den yüzde 6’ya güncelledi.

21 OCAK:

– BoJ, faizlerde ve Getiri Eğrisi Kontrollü Parasal Genişleme politikasında değişikliğe gitmezken, 2020’ye yönelik büyüme beklentilerini yükseltti, enflasyon öngörülerini ise düşürdü.

23 OCAK:

– ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, stratejik gözden geçirmenin başladığını duyurdu.

29 OCAK:

– Fed, politika faizini değiştirmeyerek yüzde 1,50-1,75 aralığında sabit bıraktı. Fed Başkanı Jerome Powell, küresel büyüme üzerinde koronavirüs kaynaklı belirsizliklerin devam ettiğini belirterek, “Virüs son derece ciddi bir mesele. Henüz salgının ne kadar yayılabileceği ve etkilerinin ne olabileceği belirsiz. Durumu yakından gözlemliyoruz.” dedi.

30 OCAK:

– TCMB’nin yılın ilk Enflasyon Raporu’nda, “Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2020 sonunda yüzde 6,2 ile yüzde 10,2 aralığında (orta noktası yüzde 8,2), 2021 sonunda ise yüzde 3 ile yüzde 7,8 aralığında (orta noktası yüzde 5,4) gerçekleşeceği öngörülmektedir.” denildi.

– TCMB Başkanı Murat Uysal, rapora ilişkin düzenlenen toplantıda, “Çin’deki koronavirüs salgınının etkilerini değerlendirmek için henüz çok erken.” açıklamasını yaptı.

– ABD ekonomisi 2019’da yüzde 2,3 ile son 3 yılın en düşük büyümesini kaydetti.

– Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüs salgınıyla ilgili “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti.

– BoE, politika faizini yüzde 0,75 düzeyinde bıraktı.

31 OCAK:

– TCMB, enflasyon hedefinden sapmanın nedenleri ve alınması gereken önlemlere ilişkin hükumete açık mektup gönderdi.

– İhracat 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 2,1 artarak 171 milyar 531 milyon dolar, ithalat ise yüzde 9,1 azalarak 202 milyar 705 milyon dolar oldu.

– Birleşik Krallık, 31 Ocak itibarıyla AB üyeliğinden 47 yıl sonra resmen ayrıldı.

3 ŞUBAT:

– Enflasyon ocakta aylık yüzde 1,35 ve yıllık yüzde 12,15 arttı.

3 ŞUBAT:

– PBoC, piyasaya 1,2 trilyon yuan (173,8 milyar dolar) likidite enjekte etti. Banka ayrıca, 7 günlük ters repo faiz oranını yüzde 2,50’den yüzde 2,40’a ve 14 günlük oranını yüzde 2,65’ten yüzde 2,55’e düşürdü.

4 ŞUBAT:

– PBoC, piyasalara 400 milyar yuanlık likidite sağladı.

5 ŞUBAT:

– ECB Başkanı Christine Lagarde, koronavirüs salgının küresel ekonomik belirsizliğe katkıda bulunduğunu belirterek, koronavirüse karşı ilk ciddi uyarısını yaptı.

9 ŞUBAT:

10 ŞUBAT:

– BDDK, bankalarca müşterilerden alınan ücret, komisyon ve masraf türlerine ilişkin kalemleri 20’den yüzde 16’ya indirdi.

14 ŞUBAT:

– Cari işlemler hesabı Aralık 2019’da 2 milyar 798 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 1 milyar 674 milyon dolar oldu.

17 ŞUBAT:

– PBoC, 1 yıllık faizlerde 10 baz puanlık indirime gitti.

19 ŞUBAT:

– TCMB, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 11,25’ten yüzde 10,75’e çekti.

– IMF, koronavirüs salgını nedeniyle orta vadede küresel ekonomik büyümenin tarihi ortalamaların altında kalacağı uyarısında bulunurken, Türkiye ekonomisinin 2020 ve 2021’de yüzde 3 büyüyeceğini öngördü.

20 ŞUBAT:

– PBoC, 1 yıl vadeli faizi 10 baz puan, 5 yıl vadeli faizi ise 5 baz puan indirerek sırasıyla yüzde 4,05 ve yüzde 4,75’e çekti.

27 ŞUBAT:

– PBoC, risklere karşı daha fazla uyanık olunması gerektiğini, ihtiyatlı para politikasını koruyacaklarını ve yeterli politika alanının mevcut olduğunu bildirdi.

28 ŞUBAT:

– Türkiye ekonomisi 2019’da yüzde 0,9 büyüdü.

– İhracat ocakta yıllık bazda yüzde 6,4 artışla 14 milyar 759 milyon dolar, ithalat yüzde 18,8 yükselişle 19 milyar 207 milyon dolar oldu.

– SPK, Borsa İstanbul pay piyasalarında açığa satış işlemlerini yasakladı.

2 MART:

– OECD, küresel ekonomik büyüme tahminini 2020 için 0,5 puan azaltarak yüzde 2,4’e, 2021 için 0,3 puan artırarak yüzde 3,3’e güncelledi. Kuruluş, 2020 büyüme öngörüsünü Euro Bölgesi için yüzde 0,8’e, ABD için yüzde 1,9’a, Çin için yüzde 4,9’a, Türkiye için yüzde 2,7’e düşürdü.

3 MART:

– Enflasyon şubatta aylık yüzde 0,35 ve yıllık yüzde 12,37 arttı.

– Fed sürpriz bir şekilde faiz indirimine giderek, 17-18 Mart’taki toplantısı öncesinde politika faizini 50 baz puan azalttı ve yüzde 1-1,25 aralığına çekti.

– ECB Başkanı Lagarde, koronavirüs salgınının ekonomiye verdiği olumsuz etkiyle mücadele konusunda “uygun ve hedeflenen önlemler” almaya hazır olduklarını belirtti.

4 MART:

– IMF, Başkanı Kristalina Georgieva, koronavirüs salgınıyla mücadele için 50 milyar dolarlık kaynak ayırdıklarını söyledi.

– Dünya Bankası Grubu, koronavirüs salgınının tıbbi ve ekonomik etkileriyle mücadele eden ülkelere yardımcı olmak amacıyla yaklaşık 12 milyar dolarlık başlangıç paketini devreye sokacaklarını duyurdu.

– Euro Grubu üyesi ülkelerin maliye bakanları, koronavirüsün yarattığı riskler karşısında ekonomik büyümenin desteklenmesi için mali tedbirleri içeren tüm politika araçlarını kullanmaya hazır olduklarını bildirdi.

7 MART:

– TCMB, zorunlu karşılık oranları ve nema ödemelerini kredi büyümesi oranlarıyla ilişkilendirdi.

9 MART:

– Fed New York Şubesi, gecelik ve vadeli repo işlemlerinin miktarını, 100 milyar dolardan 150 milyar dolara yükseltti.

10 MART:

– Türkiye’de ilk koronavirüs vakası tespit edildi.

– BoE, olağanüstü toplanarak salgınla mücadele için yüzde 0,75 düzeyinde olan politika faizini 50 baz puanlık indirimle yüzde 0,25 seviyesine düşürdü. Söz konusu faiz indirimi, BoE’nin Ağustos 2016’dan beri ilk faiz indirimi oldu.

– BoE, ayrıca KOBİ’ler için yeni dönemsel fonlama programı uygulanmasına ve varlık alım programının 435 milyar sterlin seviyesinde devam etmesine karar verdi.

11 MART:

– Cari işlemler hesabı ocakta 1 milyar 804 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 6 milyar 494 milyon dolar oldu.

12 MART:

– Fed New York Şubesi, koronavirüs salgını nedeniyle olağandışı dalgalanmaların görüldüğü piyasalara 1 ay ve 3 ay vadeli repo işlemleri aracılığıyla toplam 1,5 trilyon dolarlık likidite sunulacağını duyurdu.

– ECB, faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, yıl sonuna kadar ek geçici 120 milyar euroluk varlık alımı planladığını, ayrıca geçici yeni uzun vadeli refinansman operasyonlarına (LTRO) başlayacağını bildirdi.

13 MART:

– Sanayi üretimi ocakta yıllık yüzde 7,9 artarken, aylık yüzde 0,2 azaldı.

– Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, Avusturya, İsveç, Hollanda’ya uçuşlar 17 Nisan’a kadar durduruldu.

– Borsa İstanbul yönetimi, pay piyasalarında aşırı oynaklık ve fiyatlardaki sert hareketleri sınırlamak amacıyla VİOP’ta gün içindeki hareket aralığını belirleyen fiyat marjlarını düşürdü, hisse senedi fiyatlarındaki ani dalgalanmalarda çalışan “devre kesici”ye ilişkin ayarlamaya gitti.

15 MART:

– Fed, koronavirüs salgınının ekonomik etkisini hafifletmek için 17-18 Mart’taki FOMC toplantısı öncesi ikinci kez faiz indirdi ve politika faizini yüzde 0-0,25 aralığına çekti.

– Fed Başkanı Jerome Powell, kararın ardından yaptığı açıklamada, faizlerin uzun süre bu seviyede tutulacağının işaretini verdi.

– ECB, Fed, BoJ ile Kanada, İngiltere ve İsviçre’nin merkez bankaları küresel ölçekte dolar likiditesi sağlanmasını güvence altına almak için swap hattını genişletme kararı aldı.

16 MART:

– IMF Başkanı Kristalina Georgieva, koronavirüs salgınıyla mücadele için 1 trilyon dolarlık kredi kapasitesini aktif hale getirmek için hazır olduklarını açıkladı.

– Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, koronavirüsün ekonomik etkileriyle mücadele kapsamında, piyasaların likiditeye erişiminde aksaklık olmayacak şekilde önlemler alındığını, tüm sektörlere destek ve önlemlerin uygulanacağını söyledi.

– BoJ, koronavirüs salgını kapsamında parasal genişlemeyi artırıcı yönde tedbirler alırken, Borsa Yatırım Fonu alım miktarı yıllık 6 trilyon yenden yıllık 12 trilyon yene çıkarıldı.

17 MART:

– TCMB, 19 Mart’ta planlanan PPK toplantısını öne çekerek, politika faizini 100 baz puanlık indirimle yüzde 10,75’ten yüzde 9,75’e düşürdü.

– TCMB, salgının küresel çapta yarattığı belirsizliğin Türkiye ekonomisi üzerindeki olası olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla aldığı koronavirüs tedbirlerini açıkladı.

– Fed, koronavirüs salgının ekonomik etkisi altında zor durumda kalan ABD’li şirketlerin ticari menkul kıymet piyasası yoluyla borçlanma imkanını tekrar başlattı.

18 MART:

– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, koronavirüs salgını kapsamında alınan önlemleri içeren “Ekonomik İstikrar Kalkanı”nı açıkladı.

– Borsa İstanbul, Pay Piyasası’nda Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da işlem gören şirket paylarını yeniden gruplandırdı.

19 MART:

– Fed, Avustralya, Brezilya, Danimarka, Kore, Meksika, Norveç, Yeni Zelanda, Singapur ve İsveç olmak üzere 9 merkez bankasıyla daha yeni swap hatları oluşturdu.

20 MART:

– BDDK, finansal kuruluşların müşterilerini mağdur etmemesi konusunda güçlü tavsiye kararı aldı.

– ECB, Danimarka Merkez Bankası’yla aralarındaki swap hattını aktif hale getirerek, erişim hakkını 12 milyar eurodan 24 milyar euroya genişletti. Banka ayrıca, Euro Bölgesi bankalarına denetimlerde daha fazla esneklik gösterileceğini duyurdu.

– Fed, hanehalkı ve işletmelerin kredi ihtiyaçlarını desteklemek amacıyla 6 ay boyunca sürecek Piyasa Yapıcılara Tanınan Kredi Kolaylığı uygulamasını başlattı.

21 MART:

– Koronavirüs tedbirleri kapsamında 46 ülkeye daha uçuşlar durduruldu.

– BoE, politika faizini 15 baz puan indirerek yüzde 10’a düşürürken, varlık alım programı 200 milyar sterlin artırarak 635 milyar sterline yükseltti.

23 MART:

– BDDK, finansal piyasalardaki dalgalanmalar üzerine sermaye yeterliliği rasyosu ve net döviz pozisyonu hesaplamasına kolaylık sağladı.

– Halkbank, VakıfBank, İş Bankası, Ziraat Katılım Bankası, Akbank, ve Vakıf Katılım Bankası koronavirüs salgınına karşı aldıkları finansal istikrar önlemlerini açıkladı.

– Fed, sınırsız varlık alımı dahil yeni tedbirler açıklarken, her gün 75 milyar dolarlık hazine tahvili ve 50 milyar dolarlık mortgage destekli menkul kıymet alacağını duyurdu.

25 MART:

– Almanya, 750 milyar euroluk yardım paketini ve bu paketin finansmanı karşılamak için gerekli 156 milyar euroluk ek bütçe tasarısını onayladı.

– 3 kamu bankası, sektör ayrımı gözetmeksizin kurumsal ve ticari ölçekteki firmaların işletme sermayesi ihtiyaçlarını karşılamak için “İşe Devam Kredi Desteği”ni hayata geçirdi. Kamu katılım bankaları da aynı amaçla “İşe Devam Finansman Desteği”ni devreye aldı.

–  Dünya Bankası ve IMF, koronavirüs salgının etkileriyle karşı karşıya kalan dünyanın en yoksul ülkelerinin borç ödemelerinin askıya alınması için çağrıda bulundu.

26 MART:

– Dünya Bankası Başkanı David Malpass, koronavirüs salgınının ekonomik etkilerine yönelik ek bir paket hazırladıklarını belirterek, “Önümüzdeki 15 ay içinde 160 milyar dolarlık mali destek sağlayabilecek bir programı yönetim kurulumuza dün sundum.” dedi.

– Moody’s, bu yıl için küresel büyüme tahminini yüzde 2,6’dan yüzde eksi 0,5’e çekti.

27 MART:

– TBB, 3 ay anapara ve faiz ödemesiz, toplam 12 ay vadeli ve yıllık yüzde 9,5 faizli Çek Ödeme Destek Kredisi sundu.

– BDDK, taşıt ve tüketici kredilerinde anapara, faiz ve taksit ödemelerinin erteleme taleplerinde orijinal vade sınırlayıcı olmayacağını duyurdu.

– IMF, üye ülkeleri desteklemek için 1 trilyon dolarlık finansal kapasitesini kullanmaya hazır olduğunu bildirdi.

– ABD Başkanı Donald Trump, 2,2 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketini onayladı.

30 MART:

– Kamu bankaları hanehalkı geliri aylık 5 bin lira ve altındaki bireysel segmentteki müşterileri için yeni bir kredi uygulaması başlattı.

– BDDK, bireysel kredi kartları için asgari ödeme oranını yüzde 20’ye indirdi.

– Fitch Ratings, İngiltere’nin “AA” olan kredi notunu, “AA-” seviyesine indirdi, not görünümünü “negatif” olarak belirledi.

31 MART:

– İhracat şubatta yıllık bazda yüzde 2,3 artışla 14 milyar 653 milyon dolar, ithalat yüzde 9,8 yükselişle 17 milyar 634 milyon dolar oldu. Yılın ilk 2 ayında ise ihracat 29,4 milyar dolar, ithalat 36,8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

– TCMB, koronavirüsün küresel çapta yarattığı belirsizliğin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla ilave tedbirler aldı.

– Fed, yabancı merkez bankaları ve uluslararası finans kuruluşları için geçici repo kolaylığı sağladı.

– Fed, likidite desteği ve kredi verme kolaylığı sağlama amaçlarıyla büyük bankaların bir yıl boyunca tutması gereken ek kaldıraç oranlarında geçici olarak gevşemeye gitti.

İKİNCİ ÇEYREKTE TÜM DÜNYADA KORONAVİRÜSÜN AĞIR ETKİSİ HİSSEDİLDİ

Koronavirüs  salgınının ekonomilerde yarattığı tahribatın boyutlarının yavaş yavaş ortaya çıktığı yılın ikinci çeyreğinde, merkez bankaları ve hükümetlerin destek çabaları devam ederken, uluslararası kurum ve kuruluşlar küresel ekonomide Büyük Buhran’dan bu yana en yüksek daralma beklentilerini açıkladı, risk ortamında yatırımcı davranışlarında ise önemli değişimin sinyali geldi.

ULUSLARARASI KURULUŞLARIN BEKLENTİLERİ

İkinci çeyrekte merkez bankaları ve hükumetlerin yanı sıra, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi uluslararası kuruluşlar da kesenin ağzını açtı. Dünya Bankası, gelişmekte olan ülkeleri güçlendirmek amacıyla 160 milyar dolarlık destek programı başlattı, IMF ise üye ülkelere acil borç yardımı sağladı.

Çin ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 6,8 daralarak 28 yılın en kötü performansını kaydederken, ABD ekonomisi yüzde 5 küçüldü. Aynı dönemde, 27 üyeli Avrupa Birliği (AB) ve 19 üyeli Euro Bölgesi sırasıyla yüzde 3,2 ve yüzde 2,6 daraldı. Türkiye ekonomisi ise bu dönemde yüzde 4,5 büyüdü.

TÜRKİYE’DE PİYASALAR

Türkiye’de kısıtlamaların hayata geçirildiği ve ekonomik faaliyetin tüm dünyada olduğu gibi neredeyse durma noktasına geldiği ikinci çeyrekte, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) iki kez faiz indirimine başvurarak politika faizini yüzde 9,75’ten yüzde 8,25’e çekti.

YILIN İKİNCİ ÇEYREĞİNDE FİNANSAL PİYASALARDA ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER ŞÖYLE:

1 NİSAN:

– İngiliz bankaları koronavirüs salgını nedeniyle temettü ödemelerini askıya aldı.

2 NİSAN:

– ECB, 2003’ten bu yana ilk kez yapılacak stratejik gözden geçirmeyi salgın nedeniyle 6 ay erteledi.

– İhracat, martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,81 azalarak 13 milyar 426 milyon dolar oldu.

– Borsa İstanbul, “BISTECH Sistemi 2.11 Versiyon Geçişi” ve “BIST Pay Endekslerinden İki Sıfır Atılması”na ilişkin projeleri erteledi.

3 NİSAN:

– Enflasyon martta aylık yüzde 0,57 ve yıllık yüzde 11,86 arttı.

– Dünya Bankası, gelişmekte olan ülkeleri güçlendirmek amacıyla gelecek 15 ay içinde 160 milyar dolarlık kaynağın sağlanacağı yeni bir destek programı başlattı.

9 NİSAN:

– BoE, fazladan kamu harcamalarının doğrudan merkez bankası tarafından finanse edileceğini bildirdi.

– Dünya Bankası, Türkiye’nin 2020’de yüzde 0,5, 2021’de ise yüzde 4 büyüme kaydedeceğini öngördü.

– Fed, pandemi nedeniyle ekonomiyi desteklemek için 2 trilyon 300 milyar dolara kadar kredi sağlayacak ilave eylem kararı aldı.

10 NİSAN:

– İşsizlik oranı ocakta 0,9 puan azalarak yüzde 13,8’e geriledi.

12 NİSAN:

13 NİSAN:

– Ödemeler dengesi şubatta 1 milyar 230 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 6 milyar 128 milyon dolar oldu.

– Sanayi üretimi şubatta yıllık yüzde 7,5 ve aylık yüzde 1,2 arttı.

14 NİSAN:

– IMF, küresel ekonomiye ilişkin 2020’de yüzde 3,3’lük büyüme beklentisini yüzde 3 daralmaya revize etti. Bu yıla ilişkin büyüme beklentisini ABD için yüzde 2’den yüzde eksi 5,9’a, Euro Bölgesi için yüzde 1,3’ten yüzde eksi 7,5’e ve Çin için yüzde 6’dan yüzde 1,2’ye düşüren fon, Türkiye ekonomisinin ise 2020’de yüzde 5 daralacağı, 2021’de yüzde 5 büyüyeceği öngörüsünde bulundu.

– IMF Başkanı Kristalina Georgieva, Afet Etkilerinin Sınırlandırılması ve Borcun Hafifletilmesi Fonu (CCRT) kapsamında 25 üye ülkeye acil borç yardımı sağlanacağını bildirdi.

15 NİSAN:

– IMF Başkanı Georgieva, salgınla mücadele kapsamında düşük gelirli ülkelere destek için imtiyazlı kredileri 3 katına çıkarmayı planladıklarını, bu nedenle Yoksulluğu Azaltma ve Büyüme Fonu için acilen 18 milyar dolarlık yeni kredi kaynağı aradıklarını bildirdi.

– ECB, Euro Bölgesi’ndeki bankalarda 20 milyar eurodan fazla miktarın serbest bıraktığını açıkladı.

– PBoC, finansal kurumlara yönelik orta vadeli borç verme programı faiz oranını 20 baz puan azaltarak yüzde 2,95 ile rekor seviyeye düşürdü.

16 NİSAN:

– IMF, küresel finansal güvenlik ağını daha da güçlendirmek amacıyla Kısa Vadeli Likidite Hattı’nı kurdu.

17 NİSAN:

– Çin ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 6,8 daralarak 28 yılın en kötü performansını kaydetti.

– TCMB, piyasa derinliğinin korunması, para politikası aktarım mekanizmasının güçlendirilmesi ve Piyasa Yapıcılığı sisteminin desteklenmesi amacıyla ilave önlemler açıklarken, APİ portföyü nominal büyüklüğünün TCMB analitik bilanço aktif toplamına oranını azami yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltti.

20 NİSAN:

– PBoC, bu yıl ikinci kez kredi gösterge faizlerinde indirime gitti. Banka, 5 yıllık kredi gösterge faizini 10 baz puan azaltarak yüzde 4,65’e ve 1 yıllık kredi gösterge faizini 20 baz puan indirerek yüzde 3,85’e düşürdü.

22 NİSAN:

– TCMB, politika faizini 100 baz puan düşürerek yüzde 9,75’ten yüzde 8,75’e çekti.

– ABD Başkanı Donald Trump, ABD donanmasına, Amerikan gemilerini taciz etmeleri halinde İran savaş gemilerini vurma emri verdi.

23 NİSAN:

– Fed, belediyelere yönelik likidite imkanının kapsamını nüfus alt sınırını düşürerek genişletti.

27 NİSAN:

– Dünya Bankası, Türkiye’nin koronavirüs salgınının sağlıkla ilgili etkilerine karşı aldığı önlemleri desteklemek amacıyla “Acil Kovid-19 Sağlık Projesi” altında 100 milyon dolar kredi verilmesini onayladı.

– BoJ, salgının ekonomik etkilerini azaltmak amacıyla para politikasını daha da gevşeterek, sınırsız miktarda devlet tahvili alımı yapacağını, yaklaşık 20 trilyon yen de şirket tahvili ve bonosu alacağını duyurdu.

– TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, finansman ihtiyacına cevap verebilmek adına TOBB Nefes Kredisi’ni yeniden devreye aldıklarını bildirdi.

28 NİSAN:

– OECD, koronavirüs salgınının turizm ekonomisi için “eşi benzeri görülmemiş” bir kriz olduğunu belirterek, virüs nedeniyle uluslararası turizm ekonomisinin 2020’de yüzde 45 daralabileceğini, sektörde faaliyetlerin başlama süresinin eylül ayına uzamasıyla bu oranın yüzde 70’e yükselebileceğini duyurdu.

29 NİSAN:

– Fed, politika faizini değiştirmeyerek 0-0,25 aralığında sabit bıraktı.

30 NİSAN:

– TCMB’nin yılın ikinci Enflasyon Raporu’nda, “Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2020 yılı sonunda yüzde 5,5 ile yüzde 9,3 aralığında (orta noktası yüzde 7,4), 2021 yılı sonunda ise yüzde 3,1 ile yüzde 7,7 aralığında (orta noktası yüzde 5,4) gerçekleşeceği öngörülmektedir.” denildi.

– TCMB Başkanı Murat Uysal, rapora ilişkin düzenlenen toplantıda, “Yüksek frekanslı veriler, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ikinci çeyrek için belirgin bir yavaşlamaya işaret ediyor.” açıklamasını yaptı.

– İhracat martta yıllık bazda yüzde 17,8 azalışla 13 milyar 422 milyon dolar, ithalat yüzde 3,1 artışla 18 milyar 813 milyon dolar oldu. Yılın ilk 3 ayında ise ihracat 42,7 milyar dolar, ithalat 55,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

– Fed, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik kredi programında kredi opsiyonunu genişletirken, minimum kredi ölçeğini 1 milyon dolardan 500 bin dolara düşürdü.

– ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, Uzun Vadeli Refinansman İşlemleri’nin (TLTRO) şartlarını kolaylaştırdığını duyurdu.

4 MAYIS:

– Enflasyon nisanda aylık yüzde 0,85 ve yıllık yüzde 10,94 arttı.

5 MAYIS:

– BDDK, bankaların yurt dışında yerleşik finansal kuruluşlara yapacakları TL plasmanlar, TL depo, TL repo ve TL kredilerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal ö kaynaklarının yüzde 0,5’i ile sınırlandırdı.

6 MAYIS:

– S&P, Türkiye’nin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu “B+” ve uzun vadeli yerel para birimi cinsinden kredi notunu ise “BB-” olarak teyit etti.

7 MAYIS:

– BDDK, Türk bankalarına TL yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmeyen BNP Paribas SA, Citibank NA, UBS AG’ye işlem yasağı getirdi.

– BoE, politika faizini yüzde 0,1’de tutarken, 645 milyar sterlin düzeyindeki varlık alım programına devam edeceğini bildirdi.

11 MAYIS:

– İşsizlik oranı şubatta 1,1 puan azalarak yüzde 13,6’ya geriledi.

13 MAYIS:

– Ödemeler dengesi martta 4 milyar 923 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari fazla 1 milyar 463 milyon dolar oldu.

– Bakan Albayrak, Ekonomik İstikrar Kalkanı adımlarının maddi tutarının 240 milyar liraya ulaştığını belirterek, “Bu miktar, milli gelirin yüzde 5’i civarındadır.” dedi.

– Fed Başkanı Jerome Powell, negatif faiz oranlarının değerlendirdikleri bir araç olmadığını bildirdi.

– İngiliz ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 2 daraldı.

14 MAYIS:

– Sanayi üretimi martta yıllık yüzde 2 ve aylık yüzde 7,1 azaldı.

– ECB, salgın nedeniyle ikinci çeyrekte Euro Bölgesi ekonomisinde benzeri görülmemiş bir büyüklük ve hızda daralma beklendiğini bildirdi.

15 MAYIS:

– BDDK, 15 bankaya toplam 19 milyon 650 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verdi.

– Euro Bölgesi ekonomisi ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 3,8, yıllık bazda yüzde 3,2 daraldı.

18 MAYIS:

– Fed, politika faizini yüzde 0-0,25 aralığında tutarken, ABD ekonomisini desteklemek için elindeki tüm araçları kullanacağı taahhüdünde bulundu.

19 MAYIS:

– Dünya Bankası, koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında gelişmekte olan 100 ülkeye acil durum desteği sağladığını duyurdu.

– Fed Başkanı Jerome Powell, koronavirüs salgınının etkilerine karşı ekonomiyi desteklemek için tüm araçları kullanmakta kararlı olduklarını ifade etti.

20 MAYIS:

– BDDK, iki yabancı saklama kuruluşu olan Euroclear Bank ve Clearstream Banking’i TL işlem sınırlamasından muaf tuttuğunu açıkladı.

– TCMB ve Katar Merkez Bankası arasında, 17 Ağustos 2018’de imzalanan 5 milyar dolarlık swap anlaşması, 15 milyar dolara yükseltildi.

21 MAYIS:

– Merkez Bankası, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 8,75’ten yüzde 8,25’e çekti.

– IMF Başkanı Kristalina Georgieva, bankalara temettü ve hisse geri alımlarını durdurma çağrısında bulundu.

22 MAYIS:

– BDDK,  finansal piyasaların istikrarlı işleyişine ve kredi sisteminin etkin çalışmasına katkıda bulunulmasını teminen 100 gram ve üzeri altın alımına 1 gün valör uygulamaya başladı.

– TCMB, Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası’nda geleneksel yöntemle gerçekleştirilen swap ihalelerinin limitini yüzde 40’tan yüzde 50’ye çıkardı.

– BoJ, faizlerde ve para politikasında değişikliğe gitmezken, KOBİ’lerin finansmanını desteklemeye yönelik yaklaşık 30 trilyon yenlik faizsiz ve teminatsız kredi fonunu devreye aldı.

25 MAYIS:

– Japonya Başbakanı Abe Şinzo, koronavirüse karşı yürürlükteki olağanüstü hal şartlarının Tokyo metropolü ve Hokkaido eyaletinde kaldırıldığını bildirdi.

26 MAYIS:

– OECD bölgesi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,8 daraldı. Söz konusu oran ABD’de yüzde 0,5’den yüzde eksi 1,2’ye, Euro Bölgesi’nde yüzde 0,1’den yüzde eksi 3,8’e geriledi.

27 MAYIS:

– Lagarde, Euro Bölgesi ekonomisinin 2020’de yüzde 8 ila 12 arasında küçüleceği öngörüsünde bulundu.

28 MAYIS:

– ABD ekonomisi, ilk çeyrekte yüzde 5 daraldı.

– IMF Başkanı Kristalina Georgieva, koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında, 60’a yakın ülkeye 22 milyar dolarlık destek sağlandığını ve yeni talepler almaya devam ettiklerini belirtti.

29 MAYIS:

– Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,5 büyüdü. Bu dönemde GSYH, cari fiyatlarla yüzde 16,2 artarak 1 trilyon 71 milyar 100 milyon liraya yükseldi.

– İhracat nisanda yıllık bazda yüzde 41,4 azalışla 8 milyar 990 milyon dolar, ithalat yüzde 25 düşüşle 13 milyar 553 milyon dolar oldu. Yılın ilk 4 ayında ise ihracat 51,7 milyar dolar, ithalat 69 milyar 200 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

– Fed Başkanı Jerome Powell, koronavirüs salgınında ikinci dalga riski olduğunu belirterek, önlem almaya devam edeceklerini, ikinci bir dalganın güveni zedelemesinden endişe duyduğunu söyledi.

1 HAZİRAN:

– Kamu bankaları normalleşme sürecine geçiş ve sosyal hayatın canlanması için “konut”, “taşıt”, “sosyal hayatı destek” ve “tatil destek” kredi paketlerini hayata geçirdi.

2 HAZİRAN:

– Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası, Dünya Bankası’ndan Türkiye’de kayıtlı istihdamın artırılmasına yönelik olarak 25 yıl vadeli 316 milyon euroluk kredi sağladı.

3 HAZİRAN:

– Enflasyon mayısta aylık yüzde 1,36 ve yıllık yüzde 11,39 arttı.

4 HAZİRAN:

– ECB, faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, Pandemi Acil Varlık Alım Programı’nı 600 milyar euro artırarak 1 trilyon 350 milyar euroya çıkardı.

– ECB Başkanı Lagarde, Euro Bölgesi ekonomisinde küçülmenin ikinci çeyrekte “benzeri görülmemiş” bir düzeyde olacağını belirterek, “Ekonomide 2020’de yüzde 8,7 daralma bekliyoruz.” dedi.

5 HAZİRAN:

– TCMB, koronavirüs salgınının küresel çapta yarattığı belirsizliğin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla ilan ettiği 60 milyar liralık TL cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisinin 20 milyar lirasının yatırım taahhütlü avans kredisi olarak kullandırılmasına karar verdi.

8 HAZİRAN:

– Dünya Bankası, küresel ekonomiye yönelik 2020 için öngördüğü yüzde 2,5’lik büyüme beklentisini, yüzde 5,2 daralmaya çevirdi. Banka, bu öngörüsünü Türkiye için yüzde 3’ten yüzde eksi 3,8’e, ABD için yüzde 1,8’den yüzde eksi 6,1’e, Euro Bölgesi için yüzde 1’den yüzde eksi 9,1’e ve Çin için yüzde 5,9’dan yüzde 1’e düşürdü.

9 HAZİRAN:

– BDDK, yurt içi havayolu, seyahat acenteleri ve konaklama harcamalarında kredi kartı taksit sınırını 12 aydan 18 aya yükseltti.

– Fed, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik kredi programında, minimum kredi ölçeğini 500 bin dolardan 250 bin dolara düşürdü.

10 HAZİRAN:

– İşsizlik oranı martta 0,9 puan azalarak yüzde 13,2’ye geriledi.

– OECD, salgında ikinci dalganın yaşanmayacağı senaryosu altında, bu yıl dünya ekonomisinin yüzde 6, ABD’nin yüzde 7,3, Euro Bölgesi’nin yüzde 9,1, Çin’in yüzde 2,6 ve Türkiye’nin yüzde 4,8 daralacağını öngördü.

– OECD, salgında ikinci dalganın yaşanması halinde, bu yıl küresel ekonominin yüzde 7,6, ABD’nin yüzde 8,5, Euro Bölgesi’nin yüzde 11,5, Çin’in yüzde 3,7 ve Türkiye’nin yüzde 8,1 küçüleceğini öngördü.

– Fed, politika faizini 0-0,25 aralığında bırakırken, Başkan Powell faiz oranlarını uzun süre sıfıra yakın tutacakları mesajını verdi.

12 HAZİRAN:

– Ödemeler dengesi nisanda 5 milyar 62 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 3 milyar 291 milyon dolar oldu.

– Sanayi üretimi nisanda yıllık yüzde 31,4 ve aylık yüzde 30,4 azaldı.

– Fed’in yarı yıllık para politikası raporunda, ekonomik görünüme yönelik olağanüstü bir belirsizlik bulunduğu, ekonomik durgunluğun hasarının oldukça kalıcı olabileceği uyarısı yapıldı.

14 HAZİRAN:

– Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu, Türkiye Uzun Vadeli İhracat Finansmanı Garantisi Projesi için Türk Eximbank’a sağlanacak 250 milyon euro tutarında kısmi kredi garantisini onayladı.

15 HAZİRAN:

– Fed, küçük ve orta ölçekteki işletmelere 600 milyar dolara varan kredi sağlanmasını öngördüğü Ana Cadde Borç Verme Programı için başvuruları almaya başladı.

– Fed, şirket tahvili almaya başlayacağını bildirdi.

16 HAZİRAN:

– BoJ, faizlerde ve para politikasında değişikliğe gitmezken, ek genişleyici önlemler alma taahhüdünde bulundu.

18 HAZİRAN:

– TCMB ile Çin Merkez Bankası arasında 2019’da yenilenen swap anlaşması çerçevesinde Çin yuanı fonlamasının ilk kullandırımı yapıldı.

– Türkiye Varlık Fonu, Turkcell İletişim Hizmetleri AŞ’nin yüzde 26,2 oranında hissedarı oldu.

– BoE, politika faizini yüzde 0,1’de tutarken, varlık alım programını 100 milyar sterlin seviyesinde artırdı.

20 HAZİRAN:

– TCMB, bankaların zorunlu karşılık teşviklerinden faydalanabilmeleri için sağlamaları gereken uyarlanmış reel kredi büyüme oranının yüzde 15’ten küçük olma koşulunu yılsonuna kadar kaldırdı.

24 HAZİRAN:

– IMF, 2020 yılı daralma beklentisini küresel ekonomi için yüzde 3’ten yüzde 4,9’a, Euro Bölgesi için yüzde 7,5’ten yüzde 10,2’ye, ABD için yüzde 5,9’dan yüzde 8’e, Çin için yüzde 1,2’den yüzde 1’e düşürdü. Fon, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 5 daralacağı, 2021’de yüzde 5 büyüyeceğini öngörüsünü ise korudu.

25 HAZİRAN:

– Merkez Bankası, politika faizini yüzde 8,25’te sabit tuttu.

– ECB, Euro Bölgesi dışındaki merkez bankalarına euro likiditesi sağlayacak Eurosystem Repo Programını (EUREP) başlattı.

26 HAZİRAN:

– BDDK, banka dışı 16 mali kuruluşa toplam 2,1 milyon lira idari para cezası uygulanmasına karar verdi.

– Fed, stres testine tabi tuttuğu en büyük 34 Amerikan bankasının, bu yılın üçüncü çeyreğinde hisse geri alımlarını askıya almaları ve temettü ödemelerini sınırlamaları gerekeceğini bildirdi.

30 HAZİRAN:

– İhracat mayısta yıllık bazda yüzde 40,9 azalışla 9 milyar 967 milyon dolar, ithalat yüzde 27,8 düşüşle 13 milyar 387 milyon dolar oldu. Yılın ilk 5 ayında ise ihracat 61,6 milyar dolar, ithalat 82,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

– Fed Başkanı Powell, ekonominin önündeki yolun “olağanüstü” bir şekilde belirsiz ve büyük ölçüde virüsün kontrol altına alınmasındaki başarıya bağlı olduğunu söyledi.

– ECB, faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, Uzun Vadeli Refinansman İşlemleri’nin şartlarını kolaylaştırdı.

ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE EKONOMİ TOPARLANMA AŞAMASINA GELDİ

Birçok ülkede kurum ve kuruluşların normalleşme adımlarının hızlandığı yılın üçüncü çeyreğinde koronavirüs vaka sayılarının artması salgında ikinci dalga endişelerini beraberinde getirirken, yurt içinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “müjde” açıklaması ve Borsa İstanbul’da BIST pay endekslerinden iki sıfır atılması tarihe geçti.

Bu dönemde, ülkelerin salgının etkilerinin en belirgin biçimde hissedildiği ikinci çeyrekte kaydettiği daralmanın boyutu da gün yüzüne çıktı. İkinci çeyrekte yıllık bazda ABD yüzde 31,7, Japonya yüzde 28,1 ve Euro Bölgesi ise yüzde 15 ve Türkiye ekonomisi yüzde 9,9 daraldı. Çin ekonomisi ise toparlanma sinyali vererek yıllık yüzde 3,2 büyüdü.

TÜRKİYE’DE PİYASALAR

Türkiye’de özellikle temmuz ayında normalleşme kapsamında atılan adımların hızlandığı görüldü. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), eylül ayında politika faizini 200 baz puan artırarak yüzde 10,25’e yükseltirken, likidite yönetimi kapsamında birçok sıkılaştırma adımı attı. Bu kapsamda piyasa yapıcı bankalara Açık Piyasa İşlemleri (APİ) çerçevesinde tanınan likidite imkan limitlerini önce yarıya, daha sonra sıfıra indiren banka, borç alabilme limitlerini de gecelik vadede yapılan işlemler için yarıya düşürdü. TCMB ayrıca, reel kredi büyümesi koşullarını sağlayan bankaların yabancı para zorunlu karşılık oranlarını artırdı.

Yılın üçüncü çeyreğinde kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’nin kredi notuna ilişkin not değerlendirmeleri de yakından takip edildi. Türkiye’nin kredi notunu Standart & Poor’s (S&P) “B+” olarak teyit ederken, Fitch Ratings “BB-” olan notun görünümünü “durağan”dan “negatif”e çevirdi. Moody’s ise Türkiye’nin kredi notunu “B1″den “B2″ye düşürdü, not görünümünü ise “negatif” olarak belirledi.

YILIN ÜÇÜNCÜ ÇEYREĞİNDE ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER ŞÖYLE:

1 TEMMUZ:

– Borsa İstanbul’da Yıldız Pazar ve Ana Pazar kapsamında işlem gören şirket payları, yeni gruplarında işlem görmeye başladı.

– SPK, Borsa İstanbul “BIST 30 Endeksi”nde yer alan pay piyasalarında açığa satış yasağını kaldırdı.

3 TEMMUZ:

– Enflasyon haziranda aylık yüzde 1,13 ve yıllık yüzde 12,62 arttı.

6 TEMMUZ:

– ABD hükümeti, küçük işletmelere yönelik uygulamaya konulan Maaş Koruma Programı kapsamında toplam 521,4 milyar dolarlık kredi onayladı.

– Borsa İstanbul, Barclays Capital, Credit Suisse, Merrill Lynch, Goldman sachs, JP Morgan ile Wood and Company olmak üzere 6 yabancı kuruluş için 1 ila 3 ay “açığa satış yasağı” tedbiri uygulanacağını duyurdu.

8 TEMMUZ:

– BDDK, banka ve banka dışı mali kuruluşlara normalleşme döneminde bireysel ve ticari müşterilere kolaylık sağlamaları konusunda 11 maddelik talimat hazırladı.

9 TEMMUZ:

– BDDK, bankaların gelirini beyan edemeyen müşterilerine tanıyabildiği azami 1.300 liralık limiti, 2 bin liraya çıkardı. Kurum ayrıca, koronavirüs salgınının ekonomik etkilerini sınırlandırma tedbirleri kapsamında asgari ödeme tutarı bir yıl içinde 3 kez ödenmeyen kredi kartlarının kullanıma kapatılmasının 2020 sonuna kadar uygulanmayabileceğini duyurdu.

10 TEMMUZ:

– İşsizlik oranı nisanda 0,2 puan azalarak yüzde 12,8’e geriledi.

13 TEMMUZ:

– Sanayi üretimi mayısta yıllık yüzde 19,9 azalırken, aylık yüzde 17,4 arttı.

– S&P, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin bu yıl ortalama yüzde 4,7 daralacağı ve 2021’de yüzde 5,9 büyüyeceği tahmininde bulundu.

– Ödemeler dengesi mayısta 3 milyar 764 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 8 milyar 244 milyon dolar oldu.

15 TEMMUZ:

– BoJ, faizlerde ve para politikasında değişikliğe gitmezken, Mart 2021’de biten mali yıla ilişkin daralma beklentisini yüzde 3-5 aralığından yüzde 4,5-5,7 aralığına yükseltti.

16 TEMMUZ:

– Çin ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık yüzde 3,2 büyüdü.

– IMF, yayımladığı “G20 Gözlem Notu” raporunda, koronavirüs salgınının yeni bir aşamaya girdiğini, küresel ekonomik faaliyetin çok düşük bir seviyeden toparlanmaya başladığını bildirdi.

– ECB, faiz oranlarında ve Pandemi Acil Varlık Alım Programı boyutunda değişikliğe gitmezken, Başkan Lagarde, ekonomik toparlanmayı desteklemek ve orta vadede fiyat istikrarını korumak için büyük miktarda parasal teşvik gerektiği çağrısında bulundu.

17 TEMMUZ:

– IMF, koronavirüs salgınının etkisiyle ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 6,6 daralacağını öngördü.

– Fed, hastaneler ve sosyal hizmet kuruluşları gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlara kredi sağlamak amacıyla küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik kredi programında düzenlemeye gitti.

18 TEMMUZ:

– TCMB, yabancı para zorunlu karşılık oranlarını, tüm bankalar için tüm yükümlülük türlerinde ve vade dilimlerinde 300 baz puan artırdı.

20 TEMMUZ:

– ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, koronavirüs salgınına yönelik hayata geçirilmesi planlanan ve bugün görüşmeleri başlayan yeni teşvik paketinin tutarının 1 trilyon dolardan başlayacağını bildirdi.

21 TEMMUZ:

– AB üyesi 27 ülkenin lideri, koronavirüsün ekonomik sonuçlarıyla mücadele için hazırlanan 750 milyar euroluk kurtarma programı ve 1 trilyon euronun üzerinde gelecekteki bütçe konusunda anlaştı.

22 TEMMUZ:

– IMF Yönetim Kurulu, finansal desteğe yıllık erişim limitlerinde geçici artış yapılmasını onayladı.

– ABD hükumeti, BioNTech’in koronavirüs karşı geliştirmekte olduğu potansiyel aşıdan 100 milyon doz tedarik edilmesi konusunda 1,95 milyar dolarlık anlaşma yaptı.

23 TEMMUZ:

– Merkez Bankası politika faizi yüzde 8,25’te sabit tuttu.

25 TEMMUZ:

– S&P, Türkiye’nin kredi notunu “B+” olarak teyit etti, notun görünümünü “durağan” olarak belirledi.

27 TEMMUZ:

– Borsa İstanbul’da, BIST pay endekslerinden iki sıfır atılması projesi hayata geçti.

– Fitch Ratings, koronavirüs salgınının ekonomilerde neden olduğu resesyonun gelecek yıllarda da hissedilmeye devam edeceğini bildirdi.

28 TEMMUZ:

– ABD’de Cumhuriyetçi senatörler, koronavirüs salgınıyla mücadeleye yönelik 1 trilyon dolarlık yeni teşvik paketi teklifini ABD Senatosu’na sundu.

– BDDK, normalleşme adımları kapsamında yurt dışı yerleşiklerin TL erişimini sınırlayan düzenlemelerde esneklik sağladı.

– Fed, koronavirüs salgınının ekonomik etkilerine karşı hayata geçirdiği kredi programlarının süresini 31 Aralık’a kadar uzattı.

– Fitch Ratings, Çin’in kredi notunu “A+” ve not görünümünü “durağan” olarak teyit etti.

29 TEMMUZ:

– İhracat haziranda yıllık bazda yüzde 15,7 artışla 13 milyar 462 milyon dolar, ithalat yüzde 8,3 yükselişle 16 milyar 308 milyon dolar oldu. Yılın ilk yarısında ise ihracat 75 milyar dolar, ithalat 98,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

– TCMB’nin yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda, “Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2020 yılı sonunda yüzde 6,9 ile yüzde 10,9 aralığında (orta noktası yüzde 8,9), 2021 yılı sonunda ise yüzde 3,9 ile yüzde 8,5 aralığında (orta noktası yüzde 6,2) gerçekleşeceği öngörülmektedir.” denildi.

– Fed, politika faizini yüzde 0-0,25 aralığında sabit tuttu.

30 TEMMUZ:

– ABD ekonomisi, öncü verilere göre ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 32,9 ile rekor seviyede daraldı.

3 AĞUSTOS:

– Enflasyon temmuzda aylık yüzde 0,58 ve yıllık yüzde 11,76 arttı.

4 AĞUSTOS:

– IMF, ekonomilerin dış pozisyonlarına ilişkin görünümün oldukça belirsiz kalmaya devam ettiği, salgında ikinci dalganın gelişmekte olan ekonomiler için cari işlem açıklarını yönetme kapsamını kısıtlayabileceği uyarısında bulundu.

6 AĞUSTOS:

– BDDK, 28 Temmuz’da uluslararası kalkınma bankalarına tanınan TL’ye erişim sınırlamalarından muafiyeti yurt dışında yerleşik tüm bankaları kapsayacak şekilde genişletti.

– TCMB, piyasa gelişmelerine ilişkin duyurusunda, “Uygulamaya alınan mali ve parasal politikalar küresel salgın hastalığın Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerinin sınırlandırılmasında ve üretken kapasitenin korunmasında başarılı olmuştur. Son dönemde açıklanan veriler iktisadi toparlanmanın güç kazandığına işaret etmektedir.” denildi.

– Borsa İstanbul, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) dolar/TL sözleşmelerinin, aynı anda işlem gören vade sayısını 16’ya çıkarma kararı aldı.

– BoE politika faizini değiştirmeyerek yüzde 0,1 seviyesinde bıraktı.

7 AĞUSTOS:

– TCMB, likidite yönetimi çerçevesinde 10 Ağustos’tan itibaren piyasa yapıcı bankalara APİ çerçevesinde tanınan likidite imkan limitlerinin yarıya düşürüldüğünü duyurdu.

– Altının onsu 2.075,11 dolarla yılın en yüksek seviyesini gördü.

10 AĞUSTOS:

– BDDK, Aktif Rasyosu değeri hedefini, mevduat bankalarında yüzde 100’den yüzde 95’e, katılım bankalarında yüzde 80’den yüzde 75’e düşürdü.

– İşsizlik oranı mayısta 0,1 puan artarak yüzde 12,9’a yükseldi.

– Borsa İstanbul, halen pay bazında çalışan ve aşırı dalgalanmalarda işlemleri geçici olarak durdurarak yatırımcıları panik işlemlerinden korumaya yarayan devre kesici sistemini endeks bazında uygulamaya başladı.

11 AĞUSTOS:

– TCMB, likidite yönetimi çerçevesinde 12 Ağustos’tan itibaren piyasa yapıcı bankalara APİ çerçevesinde tanınan likidite imkan limitlerinin sıfırlandığını duyurdu.

– Dünya Bankası, Türkiye’nin, koranavirüs yayılmasını diğer ülkelere kıyasla daha hızlı kontrol altına aldığını bildirdi.

14 AĞUSTOS:

– Ödemeler dengesi haziranda 2 milyar 934 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 11 milyar 94 milyon dolar oldu.

– Sanayi Üretim Endeksi, haziranda aylık bazda yüzde 17,6, yıllık bazda yüzde 0,1 yükseldi.

– Euro Bölgesi ekonomisi, ikinci çeyrekte yıllık yüzde 15, çeyreklik bazda yüzde 12,1 daraldı.

17 AĞUSTOS:

– TCMB, likidite yönetimi kapsamında atılan sıkılaştırma adımları çerçevesinde, geleneksel yöntemli repo ihalesine başladı.

– Türkiye’de uzun vadeli tahvil faizleri 14,83 ile yılın en yüksek seviyesini gördü.

18 AĞUSTOS:

– TCMB, likidite yönetimi kapsamında atılan sıkılaştırma adımları çerçevesinde, bankaların borç alabilme limitlerini gecelik vadede yapılan işlemler için yarıya düşürdü.

– Moody’s, küresel ticaretin toparlanma belirtileri gösterdiğini, ancak koronavirüs vakalarındaki artışın ticaretteki toparlanmaya yönelik yeni riskler oluşturduğunu bildirdi.

20 AĞUSTOS:

– Merkez Bankası, politika faizini yüzde 8,25’te sabit tuttu.

– TCMB, reel kredi büyümesi koşullarını sağlayan bankaların yabancı para zorunlu karşılık oranlarını, tüm vade dilimlerinde geçerli olmak üzere, kıymetli maden depo hesapları için 700 baz puan, diğer tüm yabancı para yükümlülükleri için ise 200 baz puan artırdı.

21 AĞUSTOS:

– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin tarihinin en büyük doğalgaz keşfini Karadeniz’de gerçekleştirdiğini belirterek, “Fatih sondaj gemimiz, Tuna-1 kuyusundaki sondajında 320 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfetti.” dedi.

– TCMB, ödemeler altyapısının yenilikçi iş yapış yöntemlerini destekleyecek çalışmalar kapsamında Türkiye’nin kendi ulusal karekod standartlarını oluşturdu.

22 AĞUSTOS:

– Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “BB-” olarak teyit etti, not görünümünü ise “durağan”dan “negatif”e çevirdi.

25 AĞUSTOS:

– IMF Strateji, Politika ve Gözden Geçirme Bölümü’nün başına ekonomist Ceyla Pazarbaşıoğlu’nun getirildi.

26 AĞUSTOS:

– OECD bölgesinde, 2020’nin ilk çeyreğinde yüzde eksi 1,8 düzeyinde gerçekleşen daralma, ikinci çeyrekte yüzde eksi 9,8’e kadar indi. Bu oran Euro Bölgesi’nde yüzde 3,6’dan yüzde eksi 12,1’e, ABD’de yüzde eksi 1,3’ten eksi 9,5’e geriledi.

– Çin Merkez Bankası bankacılık sistemine 14 günlük ters repo yoluyla 200 milyar yuan (yaklaşık 29 milyar dolar) enjekte etti.

27 AĞUSTOS:

– Fed Başkanı Jerome Powell, para politikası stratejisinde değişikliğe gidildiğini belirterek, bankanın “ortalama” yüzde 2 enflasyonu hedefleyeceğini duyurdu.

– ABD ekonomisi, koronavirüs salgınının etkisiyle ikinci çeyrekte yüzde 31,7 küçüldü.

31 AĞUSTOS:

– Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte yüzde 9,9 daraldı. Bu dönemde GSYH, cari fiyatlarla yüzde 1,3 artarak 1 trilyon 41,6 milyar liraya ulaştı.

– İhracat temmuzda yıllık bazda yüzde 5,8 azalışla 15 milyar 12 milyon dolar, ithalat yüzde 7,9 düşüşle 17 milyar 709 milyon dolar oldu. Yılın 7 ayında ise ihracat 90 milyar dolar, ithalat 116,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

– Dünya Bankası, koranavirüs salgınından etkilenen KOBİ’ler için 500 milyon dolarlık kredinin onaylandığını duyurdu.

– TCMB, Libya Merkez Bankası ile iş birliğinin geliştirilmesine zemin oluşturmak üzere Mutabakat Zaptı imzaladı.

3 EYLÜL:

– Enflasyon ağustosta aylık yüzde 0,86 ve yıllık yüzde 11,77 arttı.

4 EYLÜL:

– BDDK, tüketici kredilerinde vadeyi 60 aydan 36 aya indirdi.

8 EYLÜL:

– Japonya ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık yüzde 28,1 ile 1980’den bu yana en sert daralmasını kaydetti.

10 EYLÜL:

– İşsizlik oranı haziranda 0,4 puan artarak yüzde 13,4’e yükseldi.

– ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranlarında ve Pandemi Acil Varlık Alım Programı boyutunda değişikliğe gitmedi.

11 EYLÜL:

– Cari işlemler hesabı temmuzda 1 milyar 817 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari işlemler açığı 14 milyar 941 milyon dolar oldu.

– BDDK, toplam kredisi 500 milyon lirayı aşan şirketlerin 30 Haziran 2021’e kadar kredi derecelendirme notu alması gerektiğini duyurdu.

12 EYLÜL:

– Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B1″den “B2″ye düşürdü ve not görünümünü “negatif” olarak belirledi.

14 EYLÜL:

– Sanayi üretimi temmuzda yıllık yüzde 4,4 ve aylık yüzde 8,4 arttı.

16 EYLÜL:

– Fed, politika faizini yüzde 0-0,25 aralığında sabit bıraktı.

– OECD, küresel küçülme tahminini 2020 için yüzde 6’dan yüzde 4,5’e düşürdü, 2021 için ise daha önce yüzde 5,2 olarak duyurduğu büyüme oranı öngörüsünü yüzde 5’e revize etti.

17 EYLÜL:

– Borsa İstanbul, Pay Piyasası’nın yapısını sadeleştirerek yeniden gruplandırırken, pazarlarda işlem görme kriterlerini yeniden belirledi.

– BoJ, faizlerde ve para politikasında değişikliğe gitmezken, koronavirüs salgınının olumsuz etkilerine rağmen ülke ekonomisinin toparlanmaya başladığı mesajını verdi.

– ECB, koronavirüse karşı bankalara merkez bankası risklerini kaldıraç oranından çıkarma hakkı verdi.

– BoE, politika faizini yüzde 0,1 seviyesinde tutarken, 745 milyar sterlinlik tahvil alım programını da korudu.

18 EYLÜL:

– Borsa İstanbul VİOP’ta, vade tarihi yatırımcılar tarafından belirlenebilen esnek USD/TRY vadeli işlem sözleşmeleri işlem görmeye başladı. Öte yandan, Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmelerinde akşam seansı uygulaması devreye alındı.

24 EYLÜL:

– Merkez Bankası, politika faizini yüzde 8,25’ten yüzde 10,25’e yükseltti.

– ECB, gelecek yıldan itibaren sürdürülebilirlik performansına dayalı tahvilleri teminat olarak kabul edeceğini bildirdi.

25 EYLÜL:

– Borsa İstanbul, halka arzlarda talep toplama yöntemleri ve dağıtım aşamasına ilişkin kurallarda yeni düzenlemeler yaptı.

– BDDK, bankaların, vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri swap ve diğer türev işlemlerin yasal özkaynaklara oranını yüzde 1’den yüzde 10’a çıkardı.

26 EYLÜL:

– Fitch Ratings, İngiltere’nin kredi notunu “AA-” olarak teyit etti ve not görünümünü “negatif” olarak belirledi.

28 EYLÜL:

– BDDK, 1 Ekim’den itibaren Aktif Rasyosu değerini mevduat bankaları için yüzde 95’ten 90’a, katılım bankaları için yüzde 75’ten 70’e düşürdü.

29 EYLÜL:

– Yeni Ekonomi Programı’nda büyüme hedefleri, 2021 için yüzde 5,8, 2022 ve 2023 için yüzde 5 oldu. Programda, enflasyon hedefleri ise 2020, 2021, 2022 ve 2023 için sırasıyla yüzde 10,5, yüzde 8, yüzde 6 ve yüzde 4,9 olarak yer aldı.

30 EYLÜL:

– İhracat ağustosta yıllık bazda yüzde 5,7 azalışla 12 milyar 464 milyon dolar, ithalat yüzde 20,4 artışla 18 milyar 742 milyon dolar oldu. Yılın 8 ayında ise ihracat 102,3 milyar dolar, ithalat 135,3 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

– Cumhurbaşkanı kararıyla kambiyo işlemlerinde uygulanan banka sigorta ve muamele vergisi oranı yüzde 1’den binde 2’ye düşürüldü. Öte yandan TL mevduat hesaplarından alınan vergi oranı düşürüldü, 1 yıldan uzun vadeli mevduat hesaplarında ise oran sıfırlandı.

– Borsa İstanbul’da, BIST pay endekslerinden iki sıfır atılması projesi hayata geçti.

– Fitch Ratings, koronavirüs salgınının ekonomilerde neden olduğu resesyonun gelecek yıllarda da hissedilmeye devam edeceğini bildirdi.

YILIN SON ÇEYREĞİNDE DESTEK PAKETLERİ KONUŞULDU

Finansal piyasalarda yılın son çeyreğinde özellikle ABD ve Avrupa’da koronavirüs vaka sayısındaki artış kapsamında kısıtlama tedbirlerine yeniden başvurulmasının ekonomik etkilerine ilişkin endişeler ve ABD’de başkanlık seçimleri fiyatlanırken, yurt içinde değişen ekonomi yönetimi ve sonrasında arka arkaya gelen hamlelerin yansımaları takip edildi.

Artan vaka sayıları karşısında çıkmaza giren Avrupa tarafında, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülke liderleri, 1 trilyon 800 milyar euroluk bütçe ve kurtarma paketinde uzlaştı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) ise son toplantısında Pandemi Acil Varlık Alım Programı’nın toplam büyüklüğünü 500 milyar euro artırarak 1 trilyon 850 milyar euroya yükseltti, programın süresini Mart 2022’ye kadar uzattı.

TÜRKİYE’DE SON ÇEYREKTE PİYASALAR

Yurt içinde yılın son çeyreği oldukça hareketli geçerken, bu dönemin en önemli gelişmesi ekonomi yönetimindeki değişiklik oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yılın son çeyreğindeki ilk toplantısında, piyasadaki faiz artırımı beklentilerine karşın politika faizini yüzde 10,25 düzeyinde sabit tuttu, para politikası operasyonel çerçevesinde ise değişikliğe giderek borç verme faiz oranı ile gecelik borç verme faiz oranı arasındaki farkı 300 baz puan olarak belirledi.

Kasım ayının başında Murat Uysal, TCMB Başkanlığı görevinden alınarak, yerine Naci Ağbal atandı. Akabinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine de Lütfi Elvan getirildi.

YILIN SON ÇEYREĞİNDE ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER ŞÖYLE:

1 EKİM:

– IMF yetkilileri, koronavirüs salgınının borç seviyelerini yeni zirvelere taşıdığını, devletlerin borçlarının yapılandırılmasında reforma ihtiyaç olduğu konusunda uyarıda bulundu.

– Fed, ülkenin en büyük bankalarının hisse geri alımı ve temettü ödemeleri yapmalarına yönelik kısıtlamaları yıl sonuna kadar uzattı.

3 EKİM:

– Enflasyon eylülde aylık yüzde 0,97 ve yıllık yüzde 11,75 arttı.

6 EKİM:

– Trump, teşvik paketine yönelik müzakereleri durdurma talimatı verdi.

– IMF, düşük gelirli 28 ülkeye acil borç servisi yardımını 6 ay daha uzattı.

7 EKİM:

– Dünya Bankası raporunda, koronavirüs salgınının 2021’e kadar 150 milyona yakın insanı aşırı yoksulluğa sürükleyebileceği bildirildi.

– SPK’da başkan vekilliğine Talat Ulussever’in yerine Taha Meli Arvas atandı. SPK İkinci Başkanı Yavuz Koç’un görevine devam etmesi kararlaştırılırken, kurulun başkan yardımcılığı görevini yürüten Yusuf Kaya üyeliğe getirildi.

10 EKİM:

– Çin ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,9 büyüdü.

12 EKİM:

– Cari işlemler hesabı ağustosta 4 milyar 631 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari işlemler açığı 23 milyar 203 milyon dolar oldu.

– Türkiye’de işsizlik oranı, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre 0,5 puanlık azalışla yüzde 13,4 oldu.

13 EKİM:

– IMF, küresel ekonomi için 2020 daralma beklentisini yüzde 5,2’den yüzde 4,4’e, 2021 büyüme öngörüsünü ise yüzde 5,4’ten yüzde 5,2’e revize etti. Bu yıla ilişkin daralma öngörüsünü ABD için yüzde 8’den yüzde 4,3’e, Euro Bölgesi için yüzde 10,2’den yüzde 8,3’e güncelleyen Fon, Çin’e dair büyüme beklentisini ise yüzde 1’den yüzde 1,9’a yükseltti.

– Sanayi üretimi ağustosta yıllık yüzde 10,4 ve aylık yüzde 3,4 arttı.

14 EKİM:

– IMF, koronavirüsün sebep olduğu ekonomik kriz nedeniyle bu yıl küresel kamu borcunun GSYH’ye oranının yüzde 100’e yaklaşarak rekor kıracağı öngörüsünde bulundu.

– Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu, gelişmekte olan ülkelerde koronavirüs aşılarının, testlerinin ve tedavilerinin satın alınması ile dağıtımını finanse etmek amacıyla 12 milyar dolarlık kaynağı onayladı.

16 EKİM:

– Türkiye Bankalar Birliği, salgının etkilerinin azaltılmasını desteklemek amacıyla Turizm Destek Paketi Uygulamasına başlanacağını bildirdi.

17 EKİM:

– Moody’s, İngiltere’nin kredi notunu “Aa2″den “Aa3″e düşürdü, görünümünü “durağan” olarak belirledi.

21 EKİM:

– IMF, Asya ve Pasifik Bölgesi ekonomisine yönelik daralma tahminini 0,6 puan daha düşürerek yüzde 2,2’ye revize etti.

22 EKİM:

– TCMB, politika faizini yüzde 10,25 düzeyinde sabit tutarken, para politikası operasyonel çerçevesinde değişikliğe giderek GLP faiz oranı ile gecelik borç verme faiz oranı arasındaki farkı 300 baz puan olarak belirledi.

– Dünya Bankası, koronavirüs salgınının en çok enerji fiyatları üzerinde etkili olduğunu belirterek, petrol, doğal gaz ve kömürün oluşturduğu enerji emtialarının fiyat endeksinde bu yıl yüzde 32,

Ensonhaber